Family Therapy
خانواده درمانی
خانواده درمانی چیست؟
خانواده درمانی، نوعی مشاوره روانشناسی و روان درمانی است که می‌تواند به اعضای خانواده در جهت بهبود ارتباط و رفع مشکلات و تنش‌ها کمک کند. اغلب روش درمانی کوتاه مدتی است. در جلسات مشاوره، ممکن است تمام اعضای خانواده، یا تنها برخی از اعضا، که توانایی شرکت در این جلسات را دارند، شرکت کنند. برنامه درمانی، براساس شرایط و وضعیت خاص هر خانواده و نیز رویکرد درمانی رواندرمانگر متفاوت خواهد بود. این جلسات، به یادگیری مهارت‌هایی می‌پردازد که به تعمیق روابط بین اعضای خانواده و گذر از زمان‌های پرتنش و سخت کمک می‌کند. تأثیر این مهارت‌ها تا مدت‌ها پس از پایان جلسات مشاوره در بهبود سبک ارتباط گیری افراد خانواده ادامه خواهد داشت.
چرا خانواده درمانی اهمیت دارد؟
برخی مسائل و مشکلات فرد می‌تواند تبعاتی بسیار گسترده در زندگی شخصی‌اش داشته باشد و تمام اطرافیان او را درگیر کند. یک فرد معتاد، فردی که از افسردگی مزمن رنج می‌برد، افرادی که درگیر بیماری‌های روانی مزمن هستند و .... نه تنها به خانواده خود آسیب می‌زنند و در کنار بهبود مشکل آن‌ها باید به بهداشت روانی خانواده‌هایشان نیز توجه شود، بلکه در صورتی که خانواده از مشکل آن‌ها آگاهی کافی نداشته باشد، نمی‌تواند حمایت‌های لازم را انجام دهد و به بهبود فرد و بهبود شرایط کلی خانواده کمک کند.
خانواده درمانی می‌تواند به بهبود رابطه فرد، با همسر، فرزندان یا سایر اعضای خانواده کمک کند. در این نوع درمان، مشاور بر بهبود مشکلات خانواده تمرکز دارد که ناشی از برخی مسائل مانند مسائل مالی، مسائل زناشویی، تنش میان والدین و فرزندان، تأثیر سوء‌مصرف مواد یا ابتلای یکی از اعضاء خانواده به بیماری روانی هستند.
ممکن است این روش همراه با انواع دیگر درمان‌های بهداشت روان به کار گرفته شود، به خصوص اگر یکی از افراد خانواده، مبتلا به بیماری روانی یا اعتیاد باشد که در این موارد، به سایر درمان‌های روان‌شناسانه و حتی بازتوانی نیز نیاز است. برای مثال، در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده به اسکیزوفرنی یا اعتیاد، درمان‌های فردی، در کنار خانواده درمانی توصیه می‌شود. اهمیت خانواده درمانی در این است که می‌تواند به اعضای خانواده کمک کند یکدیگر را بهتر درک کنند و مهارت‌های کنار آمدن با یکدیگر را بهتر فرا بگیرند.
هدف از خانواده درمانی چیست؟
از اهداف معمول آن، می‌توان به بهبود ارتباطات، حل مشکلات خانواده، درک و مدیریت موقعیت‌های خاص در زندگی خانوادگی و ایجاد یک محیط خانوادگی بهتر اشاره کرد. از دیگر اهداف خانواده درمانی، می‌توان موارد زیر را نام برد.
-
بررسی پویایی تعاملات در خانواده و رابطه آن با آسیب‌شناسی روانی
-
افزایش توان داخلی و منابع عملکردی خانواده
-
تغییر ساختار سبک‌های تعاملی ناسازگار خانواده (از جمله بهبود ارتباطات)
-
افزایش توانایی حل مسئله خانواده
مهمترین نظریههای خانواده درمانی
تئوری‌های خانواده درمانی، به‌شکل اساسی به‌عنوان مبنایی عمل می‌کنند که تمامی روش‌های خانواده درمانی از آن‌ها سرچشمه می‌گیرند. از این تئوری‌ها، برای شناسایی مؤثرترین روش‌های درمانی استفاده می‌شود. برخی از نظریههای خانواده درمانی، خانواده‌ها را اساساً جامعه‌ای کوچک می‌دانند که در آن نقش‌ها و روابط خاص و منحصربه‌فردی وجود دارد و دور شدن از این نقش‌ها، و روابط بزرگترین منبع درگیری یا نزاع است. بنابراین، در این نظریه‌ها متخصصان بهداشت و روان، برای بازگرداندن نوعی احساس تعادل تلاش می‌کنند و به هر یک از اعضای خانواده کمک می‌کنند به نقش مناسب خود بازگردد.
از مهمترین روش‌های خانواده درمانی که براساس این فرضیه‌ها استوار است، می‌توان به دویکردهای خانواده درمانی ساختاری، راهبردی (استراتژیک)، سیستمی، روایت درمانی، بین نسلی و ارتباط درمانی و هیجان مدار اشاره نمود.
در خانواده درمانی چه کارهایی صورت می گیرد؟
در این روش، درمانگر به طور معمول چندین نفر از اعضای خانواده را برای جلسات درمانی دور هم جمع می‌کند. با این حال، یکی از اعضای خانواده ممکن است به صورت جداگانه نیز مراجعه کند. جلسات معمولاً حدود ۵۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. خانواده درمانی اغلب کوتاه مدت است، به طور کلی حدود ۱۲ جلسه به طول می‌انجامد. با این حال، تعداد دفعات ملاقات و تعداد جلسات مورد نیاز به شرایط خاص خانواده و توصیه درمانگر بستگی دارد.
در طول مراجعه، موارد زیر بررسی می‌شود:
⦁ توانایی خانواده در حل مشکلات و بیان افکار و عواطف به روشی سازنده
⦁ کاوش در نقش‌های خانوادگی، قوانین و الگوهای رفتاری، برای شناسایی منشأهای احتمالی درگیری و اختلاف، و شناسایی روش‌هایی برای حل این مسائل
⦁ شناسایی نقاط قوت و ضعف خانواده
خانواده درمانی چه مزایایی دارد؟
فواید و مزایای خانواده درمانی، براساس خانواده و نوع مشکل متفاوت است. از این مزایا، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
⦁ ایجاد مرزبندی سالم در روابط خانوادگی
⦁ بهبود ارتباطات
⦁ تعریف نقش‌ها در خانواده
⦁ بهبود پویایی در روابط خانوادگی
⦁ بهبود توانایی حل مسئله خانواده
که این روش، می‌تواند به بهبود موارد زیر نیز کمک کند:
⦁ مشکل در برقراری ارتباط یا بیان احساسات
⦁ مشکلات ارتباطی و تعارضات میان فرزندان
⦁ والدین ناسازگار
⦁ مشکلات زناشویی
⦁ ایجاد یک رابطه‌ی مناسب پس از طلاق
⦁ سازگار شدن با تغییرات عمده
⦁ مقابله با یک بیماری مزمن یا مرگ در خانواده
خانواده درمانی بر روی چه مواردی متمرکز می شود؟
در طول جلسات اول، درمانگر به بررسی علل مراجعه شما جهت مشاوره و شنیدن دیدگاه تمام اعضای خانواده نسبت به مشکل می‌پردازد. در جلسات بعدی، درمانگر به جمع‌آوری اطلاعات از خانواده مانند سابقه خانوادگی، نقش‌های خانواده، روش‌های ارتباط والدین با فرزندان، به‌منظور رسیدن به دیدگاه درست و جامع نسبت به نحوه عملکرد و فضای خانواده می‌پردازد. سپس درمانگر به بررسی و رسم ساختار خانواده و چیدن یک روش و برنامه‌ی درمانی، برای رسیدن به اهداف تعیین شده می‌پردازد.
خانواده درمانی حضوری
خانواده درمانی، بهتر است به شکل حضوری و با حضور تمام اعضای خانواده انجام شود. کلینیک روانشناسی و مشاوره دکتر کربلایی، با مهیا کردن محیطی مناسب جهت مراجعه خانواده‌ها، آماده برگزاری و ارائه جلسات مشاوره به بهترین شکل است.
خانواده درمانی آنلاین
مشاوره آنلاین برای افرادی که از نظر زمانی و یا فاصله مکانی فرصت حضور در جلسات مشاوره را ندارند، یکی از روش‌های مناسب است. در این روش نیز، بهترین مشاوران، در محیطی امن، مطمئن و خصوصی، به ارائه خدمات به مراجعان می‌پردازند.
خانواده درمانی تلفنی
روش تلفنی، یکی دیگر از روش‌های مشاوره است که به افرادی که در مکالمه‌های حضوری احساس راحتی ندارند یا از نظر زمانی و مکانی نمی‌توانند در جلسات حضوری مشاوره شرکت داشته باشند، کمک می‌کند از این خدمات استفاده کنند.